Over Oud Borne
Oud Borne is een beschermd dorpsgezicht, sinds 1991 erkend vanwege zijn historische waarde. Het middeleeuwse stratenpatroon, de prachtige monumenten zoals de Oude Kerk, en de vele bezienswaardigheden maken dit deel van Borne tot een levend historisch monument. Hier kunt u wandelen door steegjes, historische gebouwen bewonderen, en de rust van het dorp ervaren, terwijl de bedrijvigheid van weleer nog steeds voelbaar is.
Beschermd dorpsgezicht
Het predicaat ‘beschermd dorpsgezicht’ houdt in dat de historische kenmerken van Oud Borne bewaard moeten blijven. Dit betekent dat belangrijke delen van het dorp, zoals het unieke stratenpatroon en de authentieke bebouwing, niet zomaar mogen worden aangepast. Het stratenpatroon stamt nog uit de middeleeuwen en vormt de ruggengraat van het huidige Oud Borne. Sinds de middeleeuwen is de structuur vrijwel onveranderd gebleven, wat een zeldzaamheid is in Nederland. Het centrum van Oud Borne kan daardoor worden gelezen als een levend geschiedenisboek.
De kern van Oud Borne wordt grofweg begrensd door de Ennekerdijk, Grotestraat, Marktstraat, Koppelsbrink en de rondweg. Binnen deze grenzen vindt u tal van historische gebouwen die bijdragen aan het unieke karakter van het dorp.
Historische gebouwen en monumenten
Oud Borne staat vol met monumenten en historische gebouwen die het verhaal van het dorp vertellen. Deze panden zijn niet alleen van architectonische waarde, maar vertegenwoordigen ook het leven en de tradities van de mensen die hier door de eeuwen heen hebben gewoond. Enkele hoogtepunten zijn:
Het Bussemakerhuis
Dit prachtige huis uit de 18e eeuw was ooit de woning van een rijke textielhandelaar. Tegenwoordig fungeert het als museum en cultuurcentrum, waar bezoekers de geschiedenis van de textielindustrie in Borne kunnen ontdekken.
De Oude Kerk
De Oude Kerk is een van de meest iconische gebouwen in Oud Borne. Het huidige gebouw dateert uit de 15e eeuw, maar de geschiedenis van het kerkgebouw gaat terug tot de middeleeuwen. De kerk heeft een bijzondere plek in het hart van het dorp en wordt nog steeds actief gebruikt voor diensten en evenementen.
De Voormalige Synagoge
Dit gebouw, opgericht in 1842, diende ooit als synagoge voor de Joodse gemeenschap van Borne. Hoewel het gebouw niet meer als religieuze ruimte wordt gebruikt, herinnert het aan het rijke culturele verleden van Oud Borne.
De Doopsgezinde Kerk
Gelegen aan de Ennekerdijk, deze eenvoudige maar elegante kerk dateert uit de 19e eeuw en is nog steeds een belangrijk cultureel en religieus centrum voor de gemeenschap.
Beieren
Het beieren van de klokken herinnert aan de rijke historie van het dorp en versterkt het gevoel van verbondenheid binnen de gemeenschap. Deze traditie leeft voort, als een symbolische echo van het verleden in het hart van Oud Borne.
Mariakapel
De Mariakapel in Oud Borne is een serene plek voor bezinning en gebed, geliefd bij zowel bewoners als passanten. Deze eenvoudige kapel, toegewijd aan Maria, biedt ruimte voor een moment van stilte en draagt bij aan de unieke charme van het dorp.
Een dorp met een verhaal
Oud Borne was oorspronkelijk een boerendorp, ontstaan als centrale plek van de marke Zenderen. Boerderijen zoals De Meijershof vormden eeuwenlang de kern van het dorp, waarbij de landbouw gecombineerd werd met huisnijverheid. Vanwege de schaarse opbrengsten van het boerenbedrijf, begonnen veel boerengezinnen thuis te spinnen en te weven. Rond 1750 werkte nog maar 10% van de bevolking in de landbouw, terwijl 60% betrokken was bij de textielnijverheid. Dit veranderde Oud Borne langzaam van een agrarisch dorp naar een industriële gemeenschap, met textielproductie als belangrijkste economische motor. De watermolens aan de Bornse beek werden omgebouwd tot textielfabrieken, en de vraag naar arbeid zorgde voor een groeiende bevolking en nieuwe wijken buiten de oude kern van het dorp.
Oud Borne als toeristische bestemming
Met zijn rijke geschiedenis en culturele waarde is Oud Borne niet alleen een plek om te wonen, maar ook een geliefde bestemming voor toeristen. Wandelaars en cultuurhistorische liefhebbers kunnen door de smalle straatjes dwalen en genieten van de schoonheid van de vele monumenten. Rondleidingen door de Gidsen Oud Borne bieden een diepgaande kijk in de geschiedenis van het dorp en haar bezienswaardigheden. Bezienswaardigheden zoals het Bussemakerhuis, de synagoge en de Oude Kerk zijn open voor bezoekers, en evenementen zoals historische markten en buurtfeesten trekken jaarlijks veel bezoekers van buiten het dorp.
